6-12 AYLIK BEBEKLERİN BESLENMESİ

Bebeklerimizin büyümesiyle  beraber ihtiyaçları artacak ek gıda verilmesi gerekecektir. 

-Bebeğin artan enerji gereksiniminin karşılanması.

-Anneden sağlanan demir ve çinko depolarının bu yaşlarda tükenmiş olması.

-Çocuğun farklı tat ve kıvamlarda  besinlere alışması.

-Çocuğun ısırma, çiğneme becerisi kazanması.

sebepleriyle anne sütünün durumuna ve bebeğini gelişimine göre 4-6 ay arasında ek gıdaya başlanmalıdır 7 aylıktan geç başlama bu besinleri reddetmesine neden olur.

EK GIDA GEÇİŞİNDE YAŞANAN SORUNLAR

-Katı gıda geçişinde bebeklerin dilleriyle gıdaları itmesi istem dışıdır ve genellikle 7 aylıkken düzelir

-Bebeklerin emmeden ağızlarını kapalı olarak çiğneme yutma davranışları zamanla olmaktadır

-Bu dönemde yemek ve  içmek faaliyeti  etrafı  kirleten eylemdir çocukların  çoğu yiyeceklere elleri ile dokunmak ve  ağızlarına  götürmek  isterler  Çocuk  gelişiminin  bir parçası olan izin verilmesi  bebeklerin el ve ağız  hareketlerinin  olgunlaşmasına yardım eder.

-7 aylıktan itibaren  bebeklerde yutma refleksi iyice gelişmeye başlamaktadır bu ayda önceden püre halinde verilen ek gıdalar ezilerek ardından ufak pürtüklü verilmelidir. uzun süre püre kıvamında besinler alan bebeklerde katı gıdaya geçişte zorluklar yaşanır.

EK GIDA GEÇİŞ  DÖNEMLERİNİ SIRALAYACAK OLURSAK

  • 4 – 6 AY  ek gıda ile tanışma dönemi
  • 6 – 7 AY  ek gıda payının arttırıldığı dönem
  • 7 – 9 AY  pürtüklü gıdaya geçiş dönemi
  • 9 -10 AY kendi kendini beslemeye özendirme, aile sofrasına özendirme, ev yapımı besinlere alıştırma dönemi

EK GIDAYA GEÇİŞTE TAKİP EDİLMESİ GEREKEN YOL

0-4 AY                      4 – 6 AY                      6 – 8 AY                        7 – 9 AY                     9 – 12 AY

Anne sütü             Anne sütü                 Anne sütü                  Anne sütü                  Anne sütü

…………                   Muhallebi                  Muhallebi                  Muhallebi                   Muhallebi

…………                Sebze çorbası            Sebze çorbası           Sebze çorbası                Çorbalar

…………                      Yoğurt                        Yoğurt                        Yoğurt                        Yoğurt

………….                        …..                       Meyve  püresi                Meyve                         Meyve

………..                          …..                       Yumurta sarısı          Yumurta sarısı              Yumurta

……….                           …..                                …..                        Et – Baklagil               Et – Baklagil

………..                                                                                                                                 Aile sofrası

0-4 AY Tek başına ANNE SÜTÜ yeterlidir.!

(bebeğin yapılan kontrollerinde büyüme gelişmesi yeterliyse ek gıdalara 6. aydan sonra başlanır.)

MUHALLEBİ : 4. aydan itibaren pirinç unu maması anne sütü yanında ilk verilecek ek gıdadır. Genelde akşam öğünü olarak verilir.

Hazırlanışı : Formül süt ile (Aptamil, Comformil, Humana v.b.) 250ml su, 3 büyük çay kaşığı pirinç unu, 15 dakika pişirilir. Ateşten indikten sonra 6 ölçek formül süt tozu ilave edilir Gerekirse tel süzgeçten geçirilir.

MEYVE SUYU : Eskiden ilk ek gıda olarak meyve suyu verilmesine rağmen son yapılan çalışmalarda meyve suyuna 6. aydan sonra başlanması uygun bulunmuştur.

Üzüm suyu, Elma,Şeftali, gibi meyve suları 1-2 çay kaşığından başlamak suretiyle arttırılarak başlanır. 

Hazırlanışı : Meyve yıkanır kabukları soyulur ve cam rende de rendelenir. Tel süzgeçten geçirilerek suyu elde edilir. Meyve suyundan 1-2 hafta sonra meyveler püre şeklinde verilir. Meyve sularına şeker eklenmemelidir. Alerjik olabileceğinden Muz ‘a bir yaşına doğru başlanmalıdır.

SEBZE ÇORBASI : 4-5 ayda öğlen öğünlerinde başlangıçta koyu çorba ,ilk haftadan sonra koyu püre şeklinde hazırlanır.1-2 çay kaşığı başlanarak arttırılır. GÜNLÜK HAZIRLANIR.

Hazırlanışı :
1.hafta:
3 fincan su, 2 havuç, 1 patates 45-50 dakika ağzı kapalı kapta pişirilir. Düdüklü tencere kullanılıyorsa 1 fincan su ile 10-15 dakika pişirilmesi yeterlidir. Tel süzgeçten aktarılarak hiç ezmeden sebzelerin suyu bir kaba alınır. 1 çay kaşığı irmik ilave edilerek 5 dakika kaynatılır.

2.hafta: Yukarıdaki gibi pişirilir. Tel süzgeçten veya makineden tamamı ezilerek püre şekline getirilerek geçirilir. Bu pürenin içine yine irmik ilave edilerek yukarıdaki şekilde mamanın hazırlanması tamamlanır.

3. hafta : 3 fincan su , 2 havuç,  patates ,1 çay kaşığı pirinç ve her gün bir yeni ilave edilmek üzere mevsimlik sebzeler (örn. İlk gün 3-4 yaprak maydanoz, ertesi gün maydanoz + birkaç yaprak ıspanak ,ertesi gün bunlara ek olarak ¼ enginar, ertesi gün ¼ domates v.b.) eklenir. Tel süzgeçten  veya makineden geçirilerek elde edilen püreye 1 çay kaşığı irmik ilave edilerek 5 dakika daha pişirilir.

4.hafta: Yukarıdaki gibi hazırlanan püreye 1 çay kaşağı zeytinyağı veya pastörize tereyağı katılır

7. ayda sebze püresine 1 yemek kaşığı kıyma (3 kez çekilmiş kıyma katılır.)

pırasa ve taze fasulye gibi uzun lifli sebzeler, püre haline  getirilmeleri zor olduğu için erken dönemde kullanılmaz.

Ispanak  gibi yeşil yapraklı sebzelerin nitrat içerikleri bekletilmekle artacağından pişirildikten hemen sonra yenilmelidir. Bakla nadir olarak favizm yol açacağından, patlıcandan hiç mineral ve vitamin içermediğinden bebeklikte seçilecek uygun besin değildir.

Ek besinlerin  demirden zengin  besinler  olmasına dikkat edilmelidir. Demirden zengin ve demir yararlanımı yüksek besinler sırasıyla karaciğer, kırmızı et, tavuk etinin beyaz olmayan kısmıdır.

Demirden zengin ve  ancak bu demirin bağırsaktan emiliminin iyi olmadığı besinler ise yumurta sarısı, baklagiller ve koyu yeşil  yapraklı sebzelerdir. Bu besinlerdeki demirin emiliminin iyi olması için  c vitamininden zengin meyvelerle tüketilmesine dikkat edilmelidir.

Baklagiller, ucuz ve iyi bir protein kaynağı  olmalarına karşın bol miktarda fitat içermeleri sebebiyle  protein yararlanım    azalmaktadır. pişirmekle kaybolmayan fitatları ortamdan uzaklaştırmak için baklagilleri pişirmeden bir süre su içinde bekletmek yararlı olacaktır.

YOĞURT : 5.ayda başlanır Genellikle günün ikinci öğünü verilen yoğurt, muhallebi yerine de verilebilir.

Hazırlanışı : Süt kaynatılır, elin dayanabileceği sıcağa kadar soğutulur. 1 litre süt içine 1 çorba kaşığı yoğurt, 1-2 kaşık sütle sulandırılarak eklenir ve yavaşça karıştırılır. Hareket ettirmeden, sıcaklığını koruyarak şekilde 4-5 saat bekletilir.

KAHVALTI : 6-8. aylarda çocuk yukarıdaki besinlere alıştıktan sonra başlanır.

Hazırlanışı : Formüle süt veya su, tuzu çıkarılmış peynir, ekmek ile hazırlanır. Alerji yapabileceğinden, 1 yaşından önce bal verilmemelidir. Kahvaltıya arzu edilirse 1 çay kaşığı yağ eklenebilir .Formüle süt ayrı olarak da verilebilir. Çocuğa çay verilmemelidir, vitamin eksikliğine yol açar.

YUMURTA : 6-8. aylarda, katı haşlanmış yumurta sarısı, önce 1 çay kaşığı olarak kahvaltıya eklenir. 1 hafta içinde tam bir yumurta sarısı yiyebilir. Alıştırma süresinden sonra kayısı kıvamında yumurta da verilebilir.(yumurta beyazının besleyici değeri yoktur.)

TAHILLI ÇORBALAR : Mercimek, acısız tarhana, yoğurtlu yayla gibi çorbalar 9. aydan itibaren verilebilir.

NİŞASTALI BESİNLER : Pilav ekmek makarna gibi besinler 7-9. aylarda verilmeye başlanır.

KÖFTE, BALIK, TAVUK VE : 7. aydan itibaren sebze çorbasıyla birlikte dönüşümlü olarak verilebilir.

Hazırlanışı : Köfte baharatsız hazırlanır. (yağsız ve sinirsiz dana kıymasından çok az ekmek ufağı ve tuz ilavesiyle hazırlanır) Yağsız tavada veya ızgarada pişirilir. İçinin de iyice pişmesine dikkat edilir.

ÖZETLE

İLK 4-6 AY

• Yalnızca anne sütü + D vitamini.

4-6 AYLIK ANNE SÜTÜNE EK OLARAK

• Elma,şeftali suyu veya püresi. (günde 1-2 kez,öğün aralarında )

• Pirinç unlu muhallebi veya endüstriyel unlu mama. (akşamları günde 1 öğün)

• Karışık sebze maması. (Taze hazırlanmış veya endüstriyel mama, öğle öğünü)

• Yoğurt. (günde bir kez ,meyve ile birlikte)

6 AYLIKTAN SONRA YUKARIDAKİLERE EK OLARAK

• Yumurta

• Beyaz peynir, ekmek

• Etler (köfte, tavuk, balık etleri)

• Bisküvi, kraker [ ev yapımı]

8-9 AYLIKTAN SONRA YUKARIDAKİLERE EK OLARAK

• Tek sebze maması

• Makarna, koyu şehriye çorbası

7 AYLIK BEBEKTE BESLENDE ŞEMASI ÖRNEĞİ

1. öğün           (saat 08.00) : Kahvaltı +anne sütü

   Ara öğün    (saat 10.00) :  Meyve püresi

2. öğün           (saat 12.00) : Et +Sebze çorbası +Anne sütü

   Ara öğün    (saat 16.00) : Yoğurt +Meyve suyu

3. öğün           (saat 20.00) : Muhallebi +Anne sütü

   Gece öğünü                      : Anne sütü

BESİN VERİLİRKEN DİKKAT EDİLECEK KONULAR

• İlk kez verilecek besinler haftada bir çeşit olacak şekilde verilmelidir.

• Ek besinler tek öğün olarak ve çok az miktarlarda verilmeye başlanmalıdır.

• İlk kez verilecek besinler bebek açken öğlen öğününde   denenmelidir.

• Bebek almadığı besinler için zorlanmamalı ,bir süre sonra tekrar denenmelidir.

• Tüm besinler kaşık ile verilmelidir .

• Bebeğe verilecek yiyecekler doğal ve taze ürünler kullanılarak hazırlanmalı . Konserve ,dondurulmuş yiyecekler ,katkı maddeli hazır besinler bebeğe verilmemeli.Hazırlanan besinler uzun süre oda ısısında bekletilmemeli.

• Besinler gıda hijyenine uygun hazırlanmalı Kullanılan su ve  gereçler temiz olmalı ,kaynatılarak temizlenecek türden seçilmelidir.

• Besinler hazırlanmadan ve bebek beslenmeden önce eller mutlaka yıkanmalıdır.

Katı gıdalar verilmeye başlandığında  bebek dili ile itebilir. Bu durum besini reddetme olarak algılanmamalı doğal tepki olarak  karşılanmalıdır.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir