Bu dönem en ideal beslenme ANNE SÜTÜ‘dür anne sütünün yetersizliği durumunda formüle süt olarak adlandırılan çocuk mamaları kullanılabilir.
Burada rastlanan en önemli hatalar
-Anne sütünün yetersiz olmasına inanılarak gereksiz mama kullanılması bunun sonucu anne sütünün azalması
-Anne sütünün yeterli olmadığı koşullar anne sütü vereceğim diyerek en hızlı kilo alacağı zamanlarda yetersiz kilo almasına yol açılması.
Bunun dengesi çocuk doktorunuz tarafından sağlanacaktır. İleri ki satırlarda yeterli beslenmenin ipuçlarını vereceğim.
ANNE SÜTÜ
-İlk altı ay anne sütü ile beslenme yeterli olduğu sürece su dahil hiç bir ek gıda verilmemesi uygundur.
-Anne sütü beslenen çocuklarda enfeksiyon hastalıkları sıklığı alerji, şişmanlık, kanser, şeker hastalığı,damar tıkanıklığı, riski azalmakta zeka gelişimi daha iyi olmaktadır
-Emziren kadınlarda meme kanseri, kemik erimesi anemi daha az olmaktadır.
-Anne sütü ilk altı ay D vitamini dışında bebeğin tüm gereksinmelerini karşılamaktadır.
Her anne bebeği için uygun sütü üretir.
Doğum sonrası ilk 7 gün üretilen süt kolostrum olarak adlandırılır. Sarı renkli protein, vitaminden zengin bebeğin enfeksiyonlara direncini arttırıcı niteliktedir.
Doğum sonrası 7-15 arasındaki geçiş sütünde protein azalırken kalori içeriği artmaktadır.
İlk iki hafta sonra olgun süt oluşur.
Emzirme süresince ilk başlarda karbonhidrattan zengin sonlara doğru yağdan zengin süt salınmaktadır.son sütü alabilmesi için bebeğin tokluk hissi duyana kadar emzirilmesi gerekmektedir.
EMZİRME TEKNİĞİ
-Bebeğin başı ve vücudu aynı doğrultuda düz olmalı
-Bebeğin yüzü memeye bakmalı burnu meme başı hizasında olmalı
-Anne bebeği vücuduna yakın tutmalı
-Bebek ağzıyla yalnız meme ucunu değil etrafındaki kahverengi alanı da kavramalı alt dudak dışa kıvrık çene memeye dayanmalıdır.
SÜT YAPIMINI BELİRLEYEN İKİ FAKTÖR SIK EMMESİ VE MEMELERİN BOŞALTILMASIDIR
-Emzirme sıklığı ve süresi bebeğin isteğine göre ayarlanmalı”Yeni doğan bebek en az iki saatte bir emzirilmeli “
-Memenin tamamen boşatılması sağlanmalı
-Bebeğin günde en az beş kez idrar yapması doğumdan sonra 15. günde doğum kilosuna ulaşması o ayda en az 500 gram alması yeterli anne sütü aldığını gösterir. ” ilk 3 ay haftada 200 gram ikinci 3 ay haftada 150 gram“
Meme başı emzirmeden önce karbonatlı su, sabunlu su ile temizlenmemeli. Emzirme başlamadan ELLER MUTLAKA YIKANMALIDIR.
DOĞAL BESLENMEDE KARŞILAŞA BİLİNEN SORUNLAR
-Annelerimize aile çevresi tarafından öz güven desteği ve huzurlu bir ortam sağlanmalıdır
-Emzirme sırasında bebeğin memenin kahverengi kısmını kavramayıp ucunu emmeye çalışması meme çatlağına sebep açmaktadır.
Meme başı çatlaklarında yapılması gerekenler
-Emzirme tekniğini düzeltmek.
-Emzirmeler kısa süreli “20 dakikayı geçmemeli” sık aralarla olmalı
-Farklı pozisyonlarda emzirilmeli
Bebek çok acıkmadan emzirilmeli
-Az ağrıyan memeden emzirilmeli
-Ağrıdan emzirilemiyorsa süt yapımının devamı için memeler sağılarak boşaltılmalı
-Meme başı kuru tutulmalı
-Sütyen pamuklu kumaştan olmalı
-Her emzirmeden sonra bir miktar süt sıkılarak meme başına sürülmeli
-E vitamini vazelin veya doktorunuzun önereceği meme çatlağının iyileşmesini çabuklaştıracak ilaçlar kullanılabilir.
-Meme başı çatlağının iyileşme süreci yaklaşık 7 gündür bunu bilerek sabırlı olunmalı.
GÖĞÜSTE SÜT BİRİKMESİ
Emzirmeye geç başlamak, bebeğin memeyi iyi boşaltmaması öğün aralarını uzun olması sebebiyle göğüste süt birike bilmektedir. Göğüs aşırı gergin ama kızarıklık yoktur.
Yapılması gerekenleri sıralayacak olursak
-Emzirme tekniğine dikkat edilmeli
-Bebek emmekte zorlanıyorsa anne sütü sağılarak memeler boşaltılmalı
-Emzirmeden önce ağrılı göğüsün üzerine sıcak kompres ve emzirdikten sonra soğuk kompres uygulanmalı
Annenin dinlenmesi sağlanmalıdır.
KANALDA TIKANMA
Tıkanmış kanal göğüste şişlik olarak ele gelir kırmızı ve ağrılı olabilir.
Kanal tıkanıklıkları Süt kanallarının tam boşalamaması, süt dolaşımını engelleyen dar sütyen yada çok gevşek sütyen giyerek memenin kendi ağırlığıyla kanallara basınç yapması , süt akımını engelleyecek şekilde yüzükoyun uyuması sonucu olabilmektedir.
Kanal tıkanıklıklarında yapılması gerekenler
-Emzirmeye şişkin olan taraftan başlanmalı
-Emzirme sırasında koltuk altından meme ucuna doğru masaj yapılmalı
-Göğüs iyice boşaltılmalı
-Farklı pozisyonlarda emzirme yapılmalı
-Meme ucundaki süt pıhtıları ıslak bezle alınmalı
-Şişliğin olduğu bölgeye sıcak kompresler uygulanmalı
MASTİT
İyi tedavi edilmemiş meme çatağı ,süt kanalı tıkanıklıklarında sütün birikmesi sonucu mastit görülebilmektedir. Göğüs şiş kızarık ve ağrılıdır. Halsizlik, üşüme, titreme ve ateş görülebilir.
Mastit tedavisinde yapılacaklar
-Emzirmeye ara verilmemesi
-Sık emzirilmeli mastitli meme önce emzirilmeli
-Emzirme tekniğine dikkat edilmeli
-Yaş sıcak pansuman uygulanmalı
-Anneye 24 saat kesin istirahat verilmeli
-Sıvı alınımı artırılmalı
-Gerekirse doktorunuzun önereceği ilaçlar alınmalı
MASTİT SIRASINDA BEBEĞİN EMZİRİLMESİNDE SAKINCA YOKTUR.
ANNE SÜTÜNÜN SAKLANMASI
Sağılan sütler kapağı ve şişesi 5 dakika kaynatılarak mikroplardan arındırılmış cam kavanozlarda saklanmalıdır.
Sağılmış anne sütü oda ısısında 6 saat buzdolabı rafında 24 saat derin dondurucuda 6 ay değerini kaybetmeden bekletilebilir.
ÇOCUK MAMASI İLE BESLENME
İlk altı ayda bebeğin yeterli kilo alamadığı zaman anne sütüne alternatif formüle süte “çocuk maması” geçilir.
İKİ YAŞINA KADAR İNEK SÜTÜ VERİLMEMELİ.
Çocuk maması verirken dikkat edilmesi gerekenlere bakacak olursak
-Mamalar kutularında belirtilen ölçülerde hazırlanmalı
-Kullanım sonrası kalan mama kullanılmamalı
-Hiç anne sütü almayan bebeklerde biberon kullanılabilir
-Mama hazırlanırken ilk 6 ay kaynatılmış soğutulmuş su kullanılmalı
-Bebekler beslenirken pozisyon önemlidir sırtüstü yatar pozisyonda mama vermek aspirasyona neden olabilir bu sebeple bebek anne kucağında yarı dik olarak beslenmeli
-Biberonun dik tutulması lastik memenin sütle dolu olması gerekir.böylece bebeğin hava yutması önlenir.
-Mama vücut ısısında olmalı
-Anne sütü ve mama ile beslenen çocuklarda anne memesini reddetmemesi sebebiyle biberondan kaçınmalı kaşıkla mama verilmesi tercih edilmelidir.
MAMA İLE BESLENMEDE YAŞA GÖRE ÖĞÜN MİKTARI VE ÖĞÜN SAYISI
YAŞ MİKTAR ÖĞÜN SAYISI
1-2 hafta 50-70ml 7-8
2-6 hafta 75-110ml 6-7
2ay 110-180ml 5-6
3ay 170-220ml 5
6ay 220-240ml 4